ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΚΑΡΑΝΤΖΗΣ, «ΟΜΗΡΟΥ ΟΔΥΣΣΕΙΑ», ΕΡΜΗΝΕΥΕΙ Η ΣΑΒΒΙΝΑ ΓΙΑΝΝΑΤΟΥ

Ανδρα μοι ἔννεπε, μοῦσα, πολύτροπον, ὃς μάλα πολλὰ

πλάγχθη, ἐπεὶ Τροίης ἱερὸν πτολίεθρον ἔπερσεν·

πολλῶν δ᾽ ἀνθρώπων ἴδεν ἄστεα καὶ νόον ἔγνω,

πολλὰ δ᾽ ὅ γ᾽ ἐν πόντῳ πάθεν ἄλγεα ὃν κατὰ θυμόν,

ἀρνύμενος ἥν τε ψυχὴν καὶ νόστον ἑταίρων.

ἀλλ᾽ οὐδ᾽ ὣς ἑτάρους ἐρρύσατο, ἱέμενός περ·

αὐτῶν γὰρ σφετέρῃσιν ἀτασθαλίῃσιν ὄλοντο,

νήπιοι, οἳ κατὰ βοῦς Ὑπερίονος Ἠελίοιο

ἤσθιον· αὐτὰρ ὁ τοῖσιν ἀφείλετο νόστιμον ἦμαρ.

τῶν ἁμόθεν γε, θεά, θύγατερ Διός, εἰπὲ καὶ ἡμῖν.

αὐτὰρ Ὀδυσσεύς,

ἱέμενος καὶ καπνὸν ἀποθρᾐσκοντα νοῆσαι

ἧς γαίης, θανέειν ἱμείρεται. οὐδέ νυ σοί περ

ἐντρέπεται φίλον ἦτορ, Ὀλύμπιε. οὔ νύ τ᾽ Ὀδυσσεὺς

Ἀργείων παρὰ νηυσὶ χαρίζετο ἱερὰ ῥέζων

Τροίῃ ἐν εὐρείῃ; τί νύ οἱ τόσον ὠδύσαο, Ζεῦ;

Ο συνθέτης Νεκτάριος Καραντζής σημειώνει για το έργο:

«Η ανάθεση από τη Δημοτική Κοινωφελή Επιχείρηση Ιθάκης της μελοποίησης αποσπασμάτων από την Οδύσσεια, έθεσε παλιά και απαιτητικά ερωτήματα σε νέα βάση. Ζητήματα ύφους, θέματα φόρμας, που απασχολούν κάθε συνθέτη άρχισαν να ζητούν επιτακτικά απαντήσεις. Κυρίως όμως έπρεπε να απαντηθεί το ερώτημα: αν η μουσική για το σημαντικότερο, ίσως, έργο της ελληνικής λογοτεχνίας έπρεπε να έχει ένα χαρακτήρα ελληνικό, τότε τι σημαίνει ελληνική τέχνη; Και ποια είναι τα χαρακτηριστικά της ελληνικής μουσικής;

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα έκρυβε τις απαντήσεις και για τα υπόλοιπα. Ελληνική τέχνη σημαίνει μέτρο, ισορροπία, ανθρώπινη διάσταση, αρμονία. Η λιτότητα της δωρικής αρχιτεκτονικής, η συμπύκνωση του αρχαίου ελληνικού λόγου, η παντελής απουσία του περιττού από το δημοτικό τραγούδι σε συνδυασμό με το γλυκό φως που εκπέμπουν και τη βαθιά εκφραστική δύναμη που έχουν, αποτέλεσαν την αφετηρία αλλά και τον τελικό στόχο αυτού του εγχειρήματος.

Το έργο αυτό όμως θα έμενε μετέωρο, ανολοκλήρωτο, αν δεν το υλοποιούσαν οι συντελεστές που, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, συμμετείχαν σε αυτό. Από την αρχική σύλληψη της ιδέας από τον Μιχάλη Μπουρμπούλη και την ‘Αένανον Πλεύσιν’, την αμέριστη συμπαράσταση από τη ΔΚΕ Ιθάκης μέχρι την καθοριστική συμβολή των μουσικών και την ερμηνεία της Σαβίνας, υπήρξε μία ανθρώπινη αλυσίδα, που έκανε τις νότες μουσική, το αφηρημένο χειροπιαστό, το όραμα πραγματικότητα. Από τα βάθη της καρδιάς μου τους ευχαριστώ όλους».

Η μετάφραση των αποσπασμάτων στο ένθετο του άλμπουμ, είναι του Αργύρη Εφταλιώτη. Τα εικαστικά είναι χαρακτικά του 19ου αι., εμπνευσμένα από την Οδύσσεια.

Έπαιξαν οι μουσικοί: Παντελής Στόικος (καβάλ), Θύμιος Ατζακάς (ούτι), Βαγγέλης Πασχαλίδης (σαντούρι), Αλέκος Παπαδόπουλος (κρουστά), Κατερίνα Κίτσου (άρπα), Θεοδοσία Παπαδοπούλου (φλάουτο), Γιάννης Ανισέγκος (άλτο φλάουτο), Παναγιώτης Κουγιουμτζόγλου (όμποε, αγγλικό κόρνο), Δημήτρης Λεοντζάκος (κλαρινέτο), Στέλλα Σαράφη (μπάσο κλαρινέτο), Τραϊανός Παπαδόπουλος (κόρνο), Δημήτρης Θεοδωρακάκης (φαγκότο, κοντραφαγκότο), Όμηρος Γιαβρούμης (α’ βιολί), Κώστας Παυλάκης (β’ βιολί), Σούζαν Γωγούση (βιόλα), Πέλλα Παπαβασιλείου (τσέλο).

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Ο Νεκτάριος Καραντζής γεννήθηκε στην Αθήνα, κατάγεται από την Ιθάκη και ζει στη Θεσσαλονίκη. Έχει συμπράξει με σημαντικούς jazz μουσικούς όπως ο Evan Parker και η Dee Dee Bridgewater κι έχει εμφανιστεί σε Φεστιβάλ στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Έχει δισκογραφία με τους: Trio Praxis, Μπάντα της Φλώρινας, Ευοί Ευάν, Φλώρο Φλωρίδη, Bass to Bass. Έχει συνεργαστεί με μουσικούς και σύνολα από διαφορετικούς χώρους που κυμαίνονται από την παραδοσιακή μουσική, διάφορα παρακλάδια της jazz (mainstream, ethnic, free) μέχρι το rock και την κλασική (Σαβίνα Γιαννάτου, Πετρολούκας Χαλκιάς, Danny Hayes κ.ά.). Από το 2000 είναι μέλος της Συμφωνικής Ορχήστρας του Δήμου Θεσσαλονίκης. Με τους Terra Incognita έχει ηχογραφήσει τρία προσωπικά CD σε μια προσπάθεια συγκερασμού των ιδιωμάτων της jazz και της κλασσικής με την παρουσία εκτεταμένων συνθέσεων, αλλά και αυτοσχεδιασμών που απομακρύνονται από τα στερεότυπα της jazz. Έχει συνθέσει έργα για ορχήστρα, φωνητικά σύνολα, σύνολα κρουστών και μουσική δωματίου. Τέλος, σπούδασε Φιλοσοφία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.