«ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΟΥ ΟΡΦΕΑ 1952 - ΟΙ ΑΠΑΡΧΕΣ ΤΩΝ ΓΙΟΡΤΩΝ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ»

ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Π. ΦΑΤΟΥΡΟΥ: «ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΟΥ ΟΡΦΕΑ 1952 - ΟΙ ΑΠΑΡΧΕΣ ΤΩΝ ΓΙΟΡΤΩΝ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ»

Ο συγγραφέας, Πρόεδρος τότε του Μουσικοφιλολογικού Ομίλου «Ορφέας», εξιστορεί με κάθε λεπτομέρεια τη διοργάνωση από τον ‘Ομιλο και τη ματαίωση των πρώτων – πρωτοποριακών για την εποχή τους – Γιορτών της Λευκάδας το 1952. Οι Γιορτές αυτές έβαλαν τα θεμέλια των Γιορτών Λόγου και Τέχνης που ξεκίνησαν το 1955 και πραγματοποιούνται μέχρι σήμερα και ουσιαστικά άλλαξαν την πολιτιστική ιστορία της σύγχρονης Λευκάδας.

Το βιβλίο είναι μία έκδοση του Μουσικοφιλολογικού Ομίλου Λευκάδας «Ορφέας», την οποία (συν)επιμελήθηκε ο κ. Τριαντάφυλλος Σκλαβενίτης, ιστορικός και Ομότιμος Διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, ο οποίος έγραψε και τα επιλεγόμενα.

 Είκοσι δύο χρόνια μετά τον θάνατό του, ο δικηγόρος Λευκάδος Δημήτριος Π. Φατούρος (1907-1995) «επιστρέφει» στην πόλη του για να «γιορτάσει» μαζί με τους συντοπίτες του την 80ή επέτειο από την ίδρυση του Μουσικοφιλολογικού Ομίλου «Ορφέας».

Έχοντας διατελέσει Πρόεδρος, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου και αργότερα απλό –αλλά πάντα δραστήριο– μέλος του Ομίλου, ο κυρ Μήτσος «επιστρέφει» χαρίζοντας –μέσω των απογόνων του– στον «Ορφέα» και στη Λευκάδα ένα δώρο ευγνωμοσύνης για όλα αυτά που του προσέφεραν. «Η πόλη της Λευκάδας με πήρε ένα παιδί από την Εύγηρο και μου έδωσε μια αξιόλογη θέση στην κοινωνία της. Της χρωστώ, δεν μου χρωστάει», συνήθιζε να λέει, εξηγώντας την πολυσχιδή ενασχόλησή του με τα κοινά της πόλης.

Ο συγγραφέας του βιβλίου Δημήτριος Φατούρος τον Ιούνιο του 1955

Το δώρο του είναι το βιβλίο με τον τίτλο « Το θαύμα του ‘Ορφέα’. 1952 – Οι απαρχές των Γιορτών Λόγου και Τέχνης. Ιστόρηση και κατάθεση μαρτυριών», που περιλαμβάνει ένα εμπλουτισμένο με αρχειακό υλικό απόσπασμα του βιβλίου του «Η ζωή μου», το οποίο εκδοθηκε το 1986 σε πολύ λίγα αντίτυπα μόνο για τα μέλη της οικογένειάς του και λίγους φίλους. Στο απόσπασμα αυτό ο συγγραφέας εξιστορεί με κάθε λεπτομέρεια τη διοργάνωση από τον «Ορφέα» και τη ματαίωση των πρώτων Γιορτών της Λευκάδας το 1952.

Στις 5 Ιουνίου του 1952, τρία χρόνια πριν από την ίδρυση του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, τα επτά μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου του «Ορφέα», με Πρόεδρο τον 45χρονο Δημήτριο Π. Φατούρο, αποφασίζουν τη διοργάνωση, τον Αύγουστο του 1952, Γιορτών προς τιμήν των Λευκαδίων ποιητών και λογίων.

Εκτός του Προέδρου, στο Δ.Σ. συμμετέχουν οι Απόστολος Μέξης, Ειρηνοδίκης Λευκάδος, αντιπρόεδρος του «Ορφέα», Πανταζής Κοντομίχης, καθηγητής του Γυμνασίου Λευκάδος, Ευστάθιος Μαυρομμάτης, έμπορος, Γεράσιμος Περδικάρης, επαγγελματίας, Σπυρίδων Περδικάρης, υπάλληλος της Εθνικής Τραπέζης, Πάνος Ροντογιάννης, καθηγητής του Γυμνασίου Λευκάδος.

Κορωνίδα των εκδηλώσεων θα ήταν το ανέβασμα από κορυφαίους ηθοποιούς και τον σκηνοθέτη του Εθνικού Θεάτρου Σωκράτη Καραντινό του θεατρικού έργου του Λευκαδίτη συγγραφέα Νίκου Γ. Κατηφόρη «Ο Φωτεινός», βασισμένου στο ομώνυμο ημιτελές ποίημα του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη.

 Οι διοργανωτές στοχεύουν ψηλά, στο ύψος που αξίζει στη Λευκάδα τους. Σε στενή συνεργασία με τον Πρόεδρο του Συλλόγου Λευκαδίων Αθήνας – Πειραιά Αντώνιο Τζεβελέκη φιλοδοξούν να μετατρέψουν την Λευκάδα σε τουριστικό και πολιτιστικό κέντρο όλης της Ελλάδας.

Στην προσπάθεια αυτή έχουν την υποστήριξη των τοπικών εκκλησιαστικών και πολιτικών αρχών,του συνονόματου εγγονού τού μεγάλου ποιητή μας Αριστοτέλη Βαλαωρίτη και της τοπικής κοινωνίας.

Ενώ όμως οι προετοιμασίες σχεδόν ολοκληρώνονται, κάποιοι πολεμούν παρασκηνιακά την επιλογή του θεατρικού έργου του Νίκου Γ. Κατηφόρη, ενός συγγραφέα αριστερών πεποιθήσεων. Οι «Γιορτές» απειλούνται με ματαίωση.

Οι τοπικές αρχές αποσύρουν την αρχικά ενθουσιώδη και αναγκαία υποστήριξή τους. Οι φιλοπάτριδες Λευκαδίτες προσπαθούν με κάθε τρόπο να μην ματαιωθούν οι «Γιορτές». Επιμένουν, αλλά τελικά μένουν ενεοί και βαθιά θλιμμένοι από την κατάληξη.Στις 6 Αυγούστου 1952 το φιλόδοξο και αγνό σχέδιό τους για την πανελλήνια προβολή της Λευκάδας ναυαγεί.

Όμως, όπως γράφει ο Δημήτριος Φατούρος, « Οι Γιορτές του 1952 έβαλαν τα θεμέλια για τις Γιορτές Λόγου και Τέχνης από το 1955 και μέχρι σήμερα, απ’ αυτές τις Γιορτές του “Ορφέα” πήραν έμπνευση και δημιούργησαν το απρόβλεπτο εκείνο ΘΑΥΜΑ, όπως χαρακτηρίστηκε, της προβολής του νησιού μας στο πανελλήνιο και διεθνώς».

Η πρωτοβουλία για την έκδοση αυτού του βιβλίου αποσκοπεί μόνο στο να αναδείξει την έμπνευση, τη δημιουργικότητα, την τόλμη, τη διάθεση για προσφορά, την αγάπη για τον τόπο, τη θετική πλευρά μίας δημιουργικής περιπέτειας που τελικά δικαιώθηκε, αφού οι Γιορτές πραγματοποιήθηκαν τρία χρόνια μετά (1955) και συνεχίζονται αδιάλειπτα μέχρι και σήμερα. Το βιβλίο αυτό θέλει να τιμήσει τον «Ορφέα», τους πρωτεργάτες των «Γιορτών» της Λευκάδας και τις οικογένειές τους. Επιχειρεί να φωτίσει ένα σχετικά άγνωστο αλλά σημαντικό κεφάλαιο της πολιτιστικής ιστορίας του νησιού.

Στο εκλεκτό επετειακό βιβλίο του «Ορφέας» 1937-1988. Μισός αιώνας πολιτιστικής πορείας (Λευκάδα 1992) ο αείμνηστος Γεράσιμος Φ. Περδικάρης αναφέρει ότι «η λεπτομερής καταγραφή των πρώτων βημάτων των Εορτών Λόγου και Τέχνης χρειάζεται πολύ χρόνο και κόπο κι ένα ξεχωριστό βιβλίο για να περιγραφεί». Η επιθυμία του έγινε πραγματικότητα φέτος που ο αγαπημένος του «Ορφέας» γιορτάζει τα 80 χρόνια προσφοράς στον πολιτισμό της Λευκάδας.

Οι «xρυσές» Γιορτές Λόγου και Τέχνης της Λευκάδας το 1964 με Προέδρους τον Δημήτριο Φατούρο και Αντώνιο Τζεβελέκη. Από αριστερά: Αριστοτέλης Ωνάσης, Αντώνιος Τζεβελέκης, Μαρία Κάλλας, Δημήτριος Π. Φατούρος και, στο τέλος δεξιά, ο Δήμαρχος Λευκάδος Απόστολος Σ. Φατούρος (Αρχείο Θεοδώρας Κουκουλιώτη).