ΟΙ ΛΑΪΚΕΣ ΚΑΡΝΑΒΑΛΙΚΕΣ ΦΟΡΕΣΙΕΣ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ

Στο νησί μας υπήρχαν δύο τύποι παραδοσιακών καρναβαλικών στολών. Η πρώτη είναι αυτή που διατηρήθηκε έως και σήμερα στην Ανωγή της Παλικής. Πρόκειται για στολή που λίγο πολύ την είχαν στο μεγαλύτερο μέρος του νησιού.

Πιο φορτωμένη με κοσμήματα ήταν στην Ανωγή και στην περιοχή της Θηνιάς. Το γιλέκο ήταν φορητό και κούμπωνε στο πίσω μέρος με κάθετη κοψιά. Το μπροστινό μέρος ήταν σε μαύρο ή σκούρο χρώμα, ενώ το πίσω μέρος ήταν κόκκινο. Στο μαύρο μπροστινό μέρος διαγωνίως υπήρχε ένα μεγάλο Χ που στα ενδιάμεσα μέρη του τοποθετούσαν τα κοσμήματα, ήταν κεντημένα διάφορα σχέδια ή λέξεις. Στο πάνω μέρος ήταν κεντημένη σε μικρογραφία η ελληνική σημαία. Το γιλέκο ήταν γεμάτο πούλιες και γυαλιστερά κουμπιά, καθώς και ό,τι άλλο ήταν γυαλιστερό και μικρό, το οποίο μπορούσε να ραφτεί στο ύφασμα.

Στο κάτω μέρος φορούσαν τη φουστανέλα με τις πολλές πτυχές της. Αυτό ήταν μια κληρονομιά που πέρασε στα Επτάνησα από τους πρόσφυγες Έλληνες που κατέφευγαν εδώ για να ξανασάνουν λίγο από τους διωγμούς των Τούρκων. Πάνω και γύρω γύρω ριχτά στην φουστανέλα υπήρχε μια σειρά από πολύχρωμα μεγάλα μαντήλια. Κάτω από τη φουστανέλα φορούσαν ένα κόκκινο παντελόνι (τράουζα) και στις κοψιές της ήταν ραμμένα μικρά κουδουνάκια. Πολλοί χορευτές δε φορούσαν το παντελόνι, αλλά το μέρος των ποδιών το κάλυπταν με τις γκέτες, καλύμματα με κορδόνια σε χρώμα κόκκινο και καφετί, πλουμιστές με τρέσες που έκαναν διάφορα σχήματα.

Στο κεφάλι φορούσαν την ορλάντα, τύπο περικεφαλαίας που κατάληγε στην κορυφή σε φούντα και κρέμονταν από αυτήν μια σειρά από χρωματιστές κορδέλες. Την ορλάντα κοσμούσαν με μικρά κομμάτια από καθρεφτάκια, γυαλιά, καθώς και πλακουτσωτά γυαλιστερά κουμπιά για να αντανακλά τις ακτίνες του ηλίου και να τραβά την προσοχή των θεατών. Υπήρχαν φορές που πάνω στην ορλάντα τοποθετούσαν στερεωμένες καλά (κολλημένες) φωτογραφίες αγαπημένων προσώπων. Σε πολλά χωριά που δεν ήταν εύκολο να φτιάξουν την ορλάντα από σκληρό χαρτί, χρησιμοποιούσαν σκουφάκια τα οποία είχαν τις ίδιες χρωματικές αποχρώσεις με τις γκέτες ή το πίσω μέρος του γιλέκου.

Στο πρόσωπο τέλος, φορούσαν μπαρμπούτες (μάσκες) κέρινες, αγοραστές, και χόρευαν με αξιοπρέπεια και λεβεντιά. Τα υποδήματα ήταν γουρουνοτσάρουχα, μα πάνω από αυτά τοποθετούσαν κομμάτι ύφασμα στις αποχρώσεις που είχε η τράουζα και οι γκέτες. Τη στολή αυτή τη συναντάμε σήμερα σε διάφορα μέρη του νησιού με αποκλίσεις από αυτή της πιο πάνω περιγραφής.

Οι χορευτές που χορεύουν τις καντρίλιες φορούν μια στολή με ωραία περικεφαλαία που μοιάζει με την ορλάντα, ενώ το γιλέκο και το παντελόνι είναι σχεδόν στα ίδια χρώματα. Έχουν ριχτές από την περικεφαλαία τις πολύχρωμες κορδέλες, φαίνεται δε, να είναι επηρεασμένες από την ενδυμασία του παλαιού τάγματος των στρατιωτών λογχιστών της Γαλλίας του 18ου αιώνα, που χόρευαν στα ανάκτορα τις καντρίλιες. Σε πολλές περιοχές του νησιού κοσμούσαν αυτή τη στολή με μεγάλα μαντήλια χρωματιστά, τα οποία τοποθετούσαν στην περικεφαλαία αντί για κορδέλες και στις επωμίδες.

Η δεύτερη καρναβαλική στολή του νησιού μας είναι της περιοχής του Ελειού. Μοιάζει με αυτή που χρησιμοποιούσαν στο νησί μας, αλλά έχει διαφορές σε ορισμένα σημεία. Συγκεκριμένα στα χωριά Χιονάτα, Βαλεριάνο, Κολαΐτη, Μαυράτα, Θηράμονα, ντύνονταν με τη φουστανέλα, η οποία είχε διάφορα χρώματα, ενώ το γιλέκο συνήθως ήταν άσπρο. Ολόκληρη η στολή ήταν κοσμημένη με μεγάλες διάσπαρτες υφασμάτινες μαργαρίτες, ενώ μερικοί κρεμούσαν χρωματιστά μαντήλια πάνω στη φουστανέλα.

Το πιο εντυπωσιακό σε αυτή τη στολή είναι το καπέλο, που θυμίζει αυτό του Ισπανού ταυρομάχου. Στολισμένο με πέρλες, με σιρίτια, με αλυσιδούλες και με κοσμήματα τύπου ρόδακα, επιβεβαιώνει πως οι κάτοικοι αυτής της περιοχής είχαν δεχτεί κάποια επίδραση από την Ισπανία.

Η γυναικείες καρναβαλικές στολές ήταν ωραία ντυσίματα. Η φούστα ήταν μακριά, πιο κάτω από το γόνατο, φορούσαν μαντήλια ή καπέλο στο κεφάλι με βέλος και το γιλέκο ή το σοκάρδι το κοσμούσαν με ένα μεγάλο σπίλα (κόσμημα).

Σήμερα πλέον, τα χρόνια έχουν αλλάξει κατά πολύ. Μακάρι να διατηρούνται οι στολές αυτές στις καρναβαλικές εκδηλώσεις μας, για να μην ξεχνάμε το πώς φτάσαμε εμείς σήμερα.

Κείμενα - Παρουσίαση: ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΣΩΤ. ΓΑΛΑΝΟΣ

Αναρτήθηκε από τον kefalonitis