Ο ΜΑΡΜΑΡΙΝΟΣ ΦΕΡΝΕΙ ΤΗΝ ΙΑΠΩΝΙΑ ΣΤΗΝ ΕΠΙΔΑΥΡΟ

Το θέατρο Νο της Ιαπωνίας στις 24 και 25 Ιουλίου στο Αρχαίο Θέατρο

Μια απρόσμενη συνάντηση θα συντελεστεί στα τέλη Ιουλίου στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, καθώς ο μεγάλος master του ιαπωνικού θεάτρου Νο Γκένσο Ουμεγουάκα, μετά την καθηλωτική παρουσία του στο Ηρώδειο το 2010, επιστρέφει για να συμπράξει με τον Μιχαήλ Μαρμαρινό. Η παράσταση που θα φιλοξενηθεί στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Επιδαύρου, είναι βασισμένη στη ραψωδία λ της Οδύσσειας του ομήρου. Περισσότερα από 2.500 χρόνια από τη δημιουργία του ομηρικού έπους και 800 χρόνια από την ίδρυση του Θεάτρου Νο, το Φεστιβάλ Αθηνών καλεί τον έλληνα σκηνοθέτη να ανεβάσει τη «Νέκυια» με έναν ιαπωνικό θίασο και τον μεγάλο Ουμεγουάκα επικεφαλής.

Στην ονομαζόμενη και «Νεκυομαντεία ή Νέκυια» ραψωδία λ, ο Οδυσσέας αφηγείται πώς, από νόστο για την πατρίδα του και με παρότρυνση της Κίρκης επιχείρησε την κάθοδο στον Αδη, προκειμένου να λάβει από τον μάντη Τειρεσία χρησμό για την επιστροφή του στην Ιθάκη. Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης τύπου που πραγματοποιήθηκε παρουσία των ιαπώνων συντελεστών και του καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ Γιώργου Λούκου, ο Μιχαήλ Μαρμαρινός είχε πολλά ενδιαφέροντα πράγματα να πει σχετικά με αυτή τη συνεύρεση των δύο πολιτισμών, που μοιάζουν τόσο διαφορετικοί, αλλά κατά βάθος έχουν και πολλές βαθιές ομοιότητες: «η 11η ραψωδία είναι μια από τις συναρπαστικότερες απόπειρες περιγραφής της περιπλάνησης ενός ζωντανού, του Οδυσσέα, στον κόσμο των νεκρών. Η μάγισσα Κίρκη, βλέποντας την απέραντη νοσταλγία του για την Ιθάκη, παρ' ότι περνούσε καλά στο νησί της, τον στέλνει στον Αδη για να πάρει τον αναγκαίο χρησμό από τον Τειρεσία. Εκεί θα συναντήσει πρόωρα και πρόσφατα χαμένους συντρόφους του που εκπλήσσονται που τον βλέπουν εκεί, τον Αγαμέμνονα, τον Αχιλλέα, τον μεγάλο εχθρό Αίαντα, καθώς και τη μητέρα του. Η σκηνή που τη βλέπει και δεν μπορεί να την αγγίξει ενώ εκείνη αρχικά δεν τον αναγνωρίζει είναι από τις πιο ανατριχιαστικές της παγκόσμιας δραματουργίας».

Ο ίδιος, προκειμένου να μυηθεί στον συναρπαστικό κόσμο της Ιαπωνικής φιλοσοφίας, βρέθηκε στο Τόκυο και παρακολουθούσε σε καθημερινή βάση τέσσερις παραστάσεις την ημέρα όπως χαρακτηριστικά είπε. «Αν η παράσταση που ετοιμάζουμε πετύχει τον στόχο της θα μας ανοίξει νέους δρόμους και εκδοχές για το αρχαίο δράμα. Ο Βουδισμός έχει συνάφεια με τον Αρχαίο Ελληνικό Πολιτισμό. Τα τραγούδια στο Θέατρο Νο τραγουδιούνται, όπως ακριβώς και η τραγωδία διέπεται από μουσικότητα από την αρχή ως το τέλος της. Υπάρχει και στους δύο πολιτισμούς η έντονη σχέση και αλισβερίσι με τον Αλλο, τον Κάτω Κόσμο, υπάρχουν πάντα μουσικοί που παίζουν, πάντα Χορός που προχωρά τη δράση, η μάσκα που ορίζει την απόσταση από τον ρεαλισμό στο φαντασιακό κομμάτι» τόνισε.

Νωρίτερα από τη συνέντευξη τύπου, οι συντελεστές της παράστασης ταξίδεψαν ως το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, κι όπως είπε ο Γκένσο Ουμεγουάκα: «μπορεί να βρέθηκα εκεί για πρώτη φορά, ένιωσα όμως μια πρωτόγνωρη οικειότητα με αυτόν τον υπέροχο χώρο, με αυτό την έκρηξη ενέργειας που συντελείται εκεί επί τόσες χιλιάδες χρόνια. Γι' αυτό ακριβώς πιστεύω ότι είναι εφικτό να παίξουμε εκεί Θέατρο Νο στην αυθεντική μορφή του και οι ηθοποιοί θα δώσουν τον καλύτερο εαυτό τους».

Η παράσταση θα ανέβει στις αρχές Ιουλίου στο Τόκυο και στα τέλη του ίδιου μήνα στην Επίδαυρο. Δέκα άτομα θα απαρτίζουν τον Χορό, περίπου τέσσερις ηθοποιοί θα υποδύονται τους βασικούς ρόλους, τέσσερις μουσικοί, ενώ όπως προστάζει η παράδοση αυτού του ιαπωνικού είδους, θα υπάρχουν και δύο βοηθοί σκηνής, πάντα ορατοί επί σκηνής, οι οποίοι θα συμμετέχουν με κάποιον τρόπο στη δράση. Ο θίασος είναι ιαπωνικός και αποτελείται αποκλειστικά από άντρες. Τα έργα του Νο παίζονται πάντα μπροστά σε μια στατική σκηνή που απεικονίζει ένα πεύκο-«βέβαια στην Επίδαυρο υπάρχουν αληθινά πεύκα, κι αυτό είναι μεταφυσικά ωραίο» σχολίασε ο Μιχαήλ Μαρμαρινός. Η σκηνογράφος Εύα Μανιδάκη έχει αναλάβει την προσαρμογή της σκηνής του Θεάτρου Νο στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου. Η διάρκεια της παράστασης δεν θα υπερβεί τη μιάμιση ώρα. «Νιώθω πραγματικά πολύ λίγος για να σκηνοθετήσω αυτόν τον σπουδαίο δάσκαλο. Η πιο σωστή λέξη λοιπόν, είναι η συνάντηση και όχι η σκηνοθεσία. Δεν υπάρχει καμία διάθεση εκδυτικοποίησης αυτού του θεάματος. Κάτι τέτοιο θα ήταν η μεγαλύτερη ανοησία» πρόσθεσε ο Μιχαήλ Μαρμαρινός, ενώ ο Γκένσο Ουμεγουάκα, εντυπωσιακός μες στην παραδοσιακή ιαπωνική ενδυμασία του, κατέληξε: «δεν θα κάνουμε μια βαρετή παράσταση. Θα παίξουμε καλά και θα καταλάβετε τί κάνουμε, τί ήρθαμε να σας πούμε».

ΑΣΤΕΡΟΠΗ ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ, Εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ