ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΜΑΡΚΟΡΑΣ (1826 - 1911)

Ο Γεράσιμος Μαρκοράς, γιος του κερκυραίου δικαστικού και λόγιου Γεωργίου Μαρκορά και της Μαρίνας το γένος Βλασσοπούλου, γεννήθηκε στην Κεφαλονιά. Φοίτησε στο Κερκυραϊκό Γυμνάσιο με διευθυντές τον Οριόλη και τον Κάλβο και σπούδασε νομικά στην Ιόνιο Ακαδημία και κατά την περίοδο 1849-1851 μαζί με τον αδελφό του Σπύρο στην Ιταλία, όπου ήρθε σε επαφή με το πνεύμα των έργων του Δάντη, του Αριόστο και άλλων. Ο θάνατος του μεγαλύτερου αδελφού του Στυλιανού τον ανάγκασε να επιστρέψει στην Κέρκυρα το 1852 και να πάρει το πτυχίο του της Νομικής από την Ιόνιο Ακαδημία. Τον ίδιο χρόνο έγινε βοηθός του Σολωμού, του οποίου υπήρξε μαθητής, αποφάσισε να ασχοληθεί με την ποίηση και μπήκε στον Κύκλο του, όπου γνωρίστηκε επίσης με τον Γεώργιο Καλοσγούρο και τον Ιάκωβο Πολυλά. Το 1853 ετοίμασε τις πρώτες μεταφράσεις του σε έργα των Σίλλερ και Ομήρου και το 1857 έγραψε το ποίημα 


Το πρώτο Ψυχοσάββατο με αφορμή το θάνατο του Σολωμού, ενώ ήταν βοηθός του Πολυλά στην έκδοση των Ευρισκομένων.
 Το 1854 παντρεύτηκε την κόρη του γερουσιαστή κόμη Αντώνιου Δούσμανη Αικατερίνη, η οποία πέθανε πρόωρα (1870) και ο Μαρκοράς πέρασε την υπόλοιπη ζωή του με τη συντροφιά της αδελφής του. Αγωνίστηκε για την ΄Ενωση της Επτανήσου και δημοσίευσε ανώνυμα τις πολιτικές σάτιρες Ο Λέλεκας και ο Σπαρτσίνης (1863) και Απλή και καθαρεύουσα (1872) σε φυλλάδια (1863) και το ποίημα Τα κάστρα μας στην εφημερίδα του Πολυλά Αναγέννησις. Στο χώρο της εκπαιδευτικής αναγέννησης στα Επτάνησα σημαντική ήταν η προσφορά του στην Κερκυραϊκή Σχολή. Το 1875 δημοσίευσε το ποίημα Ο όρκος, εμπνευσμένο από το ολοκαύτωμα του Αρκαδίου και απέκτησε φήμη και την προσοχή των αθηναϊκών ποιητικών κύκλων (του Παλαμά και άλλων). Το 1866 ταξίδεψε στην Αθήνα, όπου γνώρισε θερμή υποδοχή από τη Β΄ Αθηναϊκή Σχολή. Το 1890 εξέδωσε μετά από έντονη προτροπή του Θεόδωρου Βελλιανίτη τη συλλογή Ποιητικά έργα, με την οποία έγινε γνωστός στην Αθήνα. Το 1892 πέθανε ο αδερφός του Σπύρος. Μεσολάβησε δεύτερο ταξίδι του στην Ιταλία και το 1896 επισκέφτηκε την Αθήνα, γεγονός που προκάλεσε νέες συζητήσεις για την ποίησή του στους αθηναϊκούς λογοτεχνικούς κύκλους. Το 1899 κυκλοφόρησε στην Αθήνα η δεύτερη συγκεντρωτική ποιητική έκδοσή του με τίτλο Μικρά ταξίδια. Συνέχισε να δημοσιεύει ποιήματα σε ημερολόγια και περιοδικά ως το θάνατό του στην Κέρκυρα. Ο Γεράσιμος Μαρκοράς τοποθετείται στη λογοτεχνική παράδοση της Επτανησιακής Σχολής και κατέχει τον τίτλο του τελευταίου εκπροσώπου της. Λίγους μήνες πριν το θάνατό του παρασημοφορήθηκε από την Ελληνική Πολιτεία. 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Γεράσιμου Μαρκορά βλ. Βασιλείου Πάνος, «Μαρκοράς Γεράσιμος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό6, Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1987, Δεντρινού Ε.Γ., «Μαρκοράς Γεράσιμος», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια16. Αθήνα, Πυρσός, 1931 και Μαστροδημήτρης Π.Δ., «Χρονολόγιο. Ο Γεράσιμος Μαρκοράς και η εποχή του», ‘Ο «Όρκος» του Μαρκορά, σ.15-33. Αθήνα, Γρηγόρης, 1978 και Μαυροειδή – Παπαδάκη Σοφία, «Μαρκοράς Γεράσιμος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας10. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.

. Ενδεικτική Βιβλιογραφία

• Βαλέτας Γ. (επιμέλεια), Γεράσιμος Μαρκοράς · Άπαντα. Αθήνα, εκδ.Πηγής, 1950 (όπου και βιβλιογραφία).

• Βασιλείου Πάνος, «Μαρκοράς Γεράσιμος», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό6. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1987.

• Βελιανίτης Θ., Πολυλάς, Μαρκοράς και η σχολή της Κέρκυρας. Αθήνα, τυπ. Π.Δ.Σακελλαρίου, 1925 [στη σειρά Διαλέξεις περί ελλήνων ποιητών του ΙΘ' αι., αρ.2].

• Βουτιερίδης Ηλίας Π., «Η ζωή του Μαρκορά», ΠαναθήναιαΚΒ΄, ετ.ΙΑ΄, 15-30/9/1911, σ.284.

• Γιοφύλλης Φώτος, «Ο Όρκος του Μαρκορά», Επτανησιακόν Ημερολόγιον, σ.33-43.Αθήνα, 1961.

• Δενδρινού Ειρήνη, «Ο Γεράσιμος Μαρκοράς και η Κερκυραϊκή Σχολή», Η Κερκυραϊκή Σχολή · Προλεγόμενα Κ.Δαφνή, σ.46-64. Κέρκυρα,1953.

• Δεντρινού Ειρήνη Γ., «Μαρκοράς Γεράσιμος», Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια16. Αθήνα, Πυρσός, 1931.

• Ζώρας Γ., «Ποίηση και πεζογραφία της Επτανήσου», Βασική Βιβλιοθήκη14, Αθήνα, 1933.

• Ζώρας Γ., «Μαρκοράς και Κάννα», Επιθεώρησις, ετ.Β΄, Φεβρ.1939.

• Καλογερόπουλος Δ., Επτανησιακά μελετήματα. Αθήνα, 1930.

• Καραντώνης Αντρέας, «Γεράσιμος Μαρκοράς· Ο ποιητής του Όρκου», Από τον Σολωμό ως τον Μυριβήλη (λογοτεχνικά μελετήματα), σ.89-113. Αθήνα, Εστία, χ.χ.

• Κουρκουμέλης Νίκος Κ., «Οι δημοτικές εκλογές του 1899 στην Κέρκυρα από ένα αδημοσίευτο σατιρικό ποίημα του Γεράσιμου Μαρκορά», Περίπλους32

(Ζάκυνθος), 1992, σ.280-293.

• Μαστροδημήτρης Π.Δ., «Ο Όρκος του Μαρκορά· (ερμηνευτική συμβολή)», Νεοελληνικά· Μελέτες και άρθραΑ΄, σ.51-77. Θεσσαλονίκη, έκδοση της Νέας Πορείας, 1975 (και έκδοση β΄επαυξημένη, Αθήνα, Γνώση, 1984).

• Μαστροδημήτρης Π.Δ., Ο «Όρκος» του Μαρκορά• Μελέτη Φιλολογική – Κείμενο. Αθήνα, Γρηγόρης, 1978.

• Μαυροειδή – Παπαδάκη Σοφία, «Μαρκοράς Γεράσιμος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας10. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ.

• Μελάς Σπύρος, «Γεράσιμος Μαρκοράς», Νεοελληνική Λογοτεχνία, σ.179-190. Αθήνα, Φέξης, 1962.

• Ξενόπουλος Γρηγόριος, «Εικόνες ελληνικής φιλολογίας · Γερ.Μαρκοράς», Ημερ. Σκόκου, 1892, σ.113-145.

• Παλαμάς Κ., «Οι ποιηταί της Επτανήσου· Γερ.Μαρκοράς», Εστία, 1890 β΄, σ.113-117.

• Παλαμάς Κ., «Το έργο του Μαρκορά», ΝουμάςΘ΄, 4/9/1911, αρ.445, σ.1α-2β.

• Παλαμάς Κ., ΆπανταΗ΄, σ.348-351, σ.352-360. Αθήνα, Μπίρης, 1966.

• Παπαντωνίου Ζαχ., «Γεράσιμος Μαρκοράς», ΠαναθήναιαΚΒ΄, ετ.ΙΑ΄, 15-30/9/1911, σ.176-281, και Εμπρός, 30/8/1911.

• Παπαντωνίου Ζαχ., «Γερ.Μαρκοράς», Ιόνιος ΑνθολογίαΔ΄, Μάρτης 1930, αρ.36.

• Ροζάνης Στέφανος, «Satura tota nostra est», Περίπλους32 (Ζάκυνθος), 1992, σ.277-279.

• Σπαταλάς Γεράσιμος, «Γύρω από τη ζωή και το έργο του Μαρκορά», Περίπλους32 (Ζάκυνθος), 1992, σ.275-176.

Αφιερώματα περιοδικών

• Περίπλους32 (Ζάκυνθος), 1992, σ.273-293.

• Ελληνική Δημιουργία9, 15/5/1952, αρ.103.

• ΠαναθήναιαΔ΄, 3/1930, αρ.36.

• Χρονικά2 (Πόλη), 15/9/1911, αρ.4

• Ιόνιος Ανθολογία4, 3/1930, αρ.36.

Εργογραφία

(πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις)

Ι.Ποίηση

• Ποιητικά έργα. Κέρκυρα, τυπ.Ναχαμούλη, 1890.

• Μικρά ταξίδια· Στίχοι Γερασίμου Μαρκορά. Αθήνα, τυπ.Εστίας, 1899.

ΙΙ.Συγκεντρωτικές εκδόσεις

• Άπαντα·Αναστύλωσε Γ.Βαλέτας. Αθήνα, εκδ.Πηγής, 1950. (Νεοελληνική βιβλιοθήκη)

• Άπαντα · επιμέλεια Γ[ιάννη] Κ[ουχτσόγλου] · Πρόλογος Ανδρ. Καραντώνη. Αθήνα, Εταιρία Ελληνικών Εκδόσεων, 1967.

• Ποιήματα · Εισαγωγή Π.Δ.Μαστροδημήτρης. Αθήνα, Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, 1988.

• Μαστροδημήτρης Π.Δ., Ο «Όρκος» του Μαρκορά• Μελέτη Φιλολογική – Κείμενο. Αθήνα, Γρηγόρης, 1978.

ΜΑΡΚΟΡΑΣ ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ

[Πηγή: Λογοτεχνικό Ημερολόγιο των εκδόσεων Γαβριηλίδη ]

Τόπος Γέννησης: Κεφαλονιά

Έτος Γέννησης: 1826

Έτος Θανάτου: 1911

Λογοτεχνικές Κατηγορίες: Ποίηση