ΒΕΡΑ ΖΑΒΙΤΣΙΑΝΟΥ: Η ΚΥΡΙΑ ΤΗΣ ΣΚΗΝΗΣ

Ήταν σαν να φύσαγε αεράκι. Χαμηλοί τόνοι, πιανίσιμα, μουσικότητα... Γεννημένη ενζενί. Και ξαφνικά ανακάλυπτες ότι αυτό το εύθραυστο, το ντελικάτο, το όμορφο πλάσμα διαθέτει τσαγανό-δύναμη. Και ξαφνικά ανακάλυπτες ότι αυτό το πλάσμα το ποιητικό κρύβει χιούμορ-μια σουμπρέτα τελικά. Η Βέρα Ζαβιτσιάνου που σημάδεψε την ελληνική σκηνή για πενήντα χρόνια και έφυγε από τη ζωή στις 12.09.2008 στα ογδόντα ένα της χρόνια από καρκίνο που την ταλαιπώρησε τα τελευταία χρόνια της ζωής της.

Με καταγωγή από την Εξωγή της Ιθάκης, γεννημένη το 1927 στο Παλαιό Φάληρο όπου και εκεί έζησε με τον αγαπημένο της Πανάγο που έφυγε πρώτος. Ξεκίνησε από το τραγούδι. Τραγουδούσαν μαζί με την αδελφή της- σώζεται μάλιστα δίσκος όπου τραγουδούσε μαζί με τη Μαίρη Λω, πρώτο όνομα τότε. Στο θέατρο άργησε να πάει. Είχε όμως την τύχη να πέσει στα χέρια του Κάρολου Κουν.

Αποφοίτησε από τη Δραματική Σχολή του «Θεάτρου Τέχνης» το 1954. Θα ντεμπουτάρει την ίδια χρονιά με Σαβίνα στο «Με τα δόντια» του Θόρντον Γουάιλντερ- το δεύτερο έργο που ο Κουν ανέβασε στο «Υπόγειο».

Έως το 1958 στο «Θέατρο Τέχνης»- η εποχή της μεγάλης του ακμής, εποχή εκρηκτική- θα παίξει μια σειρά σπουδαίων αλλά και μικρότερων ρόλων σε κορυφαία έργα που τα περισσότερα παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα: Εστέλα στο «Κεκλεισμένων των θυρών», «Ματωμένος γάμος» και «Περλιμπλίν και Μπελίσα» του Λόρκα, «Αρκούδα», «Επέτειος» και «Βυσσινόκηπος» του Τσέχωφ, Μπέρτα στο «Χαιρετισμούς από την Μπέρτα», «Τριαντάφυλλο στο στήθος» και Άλμα στο «Καλοκαίρι και καταχνιά»- άφησε εποχή η ερμηνεία της- του Τενεσί Ουίλιαμς, «Αγριόπαπια», Βιόλα στη «Δωδέκατη νύχτα» του Σαίξπηρ, «Στάση λεωφορείου», «Λίβινγκ ρουμ», Όλγα- συγκλονιστική λένε- στο πρώτο, επίσης ιστορικό ανέβασμα στο «Υπόγειο» της «Αυλής των θαυμάτων» του Καμπανέλλη, Σεν Τε/ Σουί Τα στον «Καλό άνθρωπο του Σετσουάν».

Το 1959 αφήνει το «Θέατρο Τέχνης» και πηγαίνει πρωταγωνίστρια του Δημήτρη Χορν. Τον επόμενο χρόνο είναι συνθιασάρχις με τον Αλέκο Αλεξανδράκη στο θέατρο «Αθηνών»: και πάλι Τενεσί Ουίλιαμς, «Το πρώτο χάδι». Με τον Αλέξη Δαμιανό θα παίξει στο «Γεύση από μέλι» και θα επανέλθει στον θίασο του Χορν.

Συνεργάζεται με το «Ελληνικό Λαϊκό Θέατρο» του Μάνου Κατράκη στο «Τραγούδι του νεκρού αδελφού» του Μίκη Θεοδωράκη και από το 1963 περνάει στο Εθνικό Θέατρο. Μέχρι το 1973 θα παίξει Ισαάκ στη «Θυσία του Αβραάμ» πλάι στον Μινωτή, Αντέλα στο «Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα» πλάι στην Παξινού, Κλοντέλ, «Δαιμονισμένους», «Βασιλικό», «Τρελή του Σαγιό», Σάσα στον «Ιβάνοφ» του Τσέχωφ πλάι στον Χορν, «Συναναστροφή» της Λούλας Αναγνωστάκη, Άριελ στην «Τρικυμία» του Σαίξπηρ, Στρατή Καρρά, Ουάιλντ, Σελιμέν στον «Μισάνθρωπο», Πιραντέλο, Ανούιγ και άλλα πολλά... Θα κάνει και Αντιγόνη στην τραγωδία του Σοφοκλή χωρίς μεγάλη επιτυχία- η τραγωδία έμοιαζε να μην είναι ο στίβος της.

Το 1973 κάνει θίασο με τον Άγγελο Αντωνόπουλο. Κάποια προβλήματα που έχει με τη φωνή της και η ιδιαίτερη ευαισθησία της την απομακρύνουν από το θέατρο, με δική της απόφαση, για δέκα σχεδόν χρόνια. Όταν το 1984 επανεμφανίζεται στο «Υπόγειο», στο έργο της Δώρας Λυτινάκη «Χίμαιρες και φούμαρα» κάνει πάταγο. Θα συνεχίσει με τον Αλέκο Αλεξανδράκη και το ΄86 θα επιστρέψει στο Εθνικό: Ζιώγας, Κυρία Άλβινγκ στους «Βρικόλακες», «Αρσενικό και παλιά δαντέλα», Κλερ στις «Δούλες», Έλα στο «Τζον Γαβριήλ Μπόρκμαν», Ανιές στην «Ευαίσθητη ισορροπία», «Σάρα Μπερνάρ», Χοσέφα, πια, στο «Σπίτι της Μπερνάρντα Άλμπα», «Οι άστεγοι» της Μαριέττας Ριάλδη. Το 1997- ΄98 συνεργάζεται με τη Μαριέττα Ριάλδη. Το 1998 επιστρέφει στο Εθνικό για να κάνει εξαιρετικά τον μονόλογο της φίλης της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο ουρανός κατακόκκινος» που επρόκειτο να ξανακάνει με τον Κοραή Δαμάτη τον περασμένο χειμώνα στο «Αγγέλων Βήμα» αλλά τελικά δεν το αποφάσισε. Θα παίξει επίσης στο «Οι φάλαινες του Αυγούστου» και θα κλείσει την καριέρα της τη σεζόν 2002- 2003 με το «Ταξίδι μεγάλης μέρας μέσα στη νύχτα» του Ο΄ Νιλ. Η Μαίρη Τάιρον επρόκειτο να είναι ο τελευταίος της ρόλος.

Η Βέρα Ζαβιτσιάνου παρέμεινε σχεδόν πενήντα χρόνια στο θέατρο, πρωταγωνίστρια αδιαμφισβήτητη, παρά το γεγονός ότι δεν είχε κάνει ούτε κινηματογράφο ούτε τηλεόραση εκτός από μία τηλεταινία βασισμένη στη νουβέλα του Μένη Κουμανταρέα «Η κυρία Κούλα». Είχε κάνει, όμως, πολύ ραδιόφωνο- διάβαζε υπέροχα- και έχει γράψει σε δίσκους «Το τραγούδι του νεκρού αδελφού» του Μίκη Θεοδωράκη, τον «Ερωτόκριτο» με τον Νίκο Μαμαγκάκη και τον «Μικρό επιτάφιο» με τον Σταμάτη Κραουνάκη σε κείμενα Γιώργου Μανιώτη. Δίδαξε, επίσης, υποκριτική σε δραματικές σχολές και το 1990 σκηνοθέτησε τη «Φαλακρή τραγουδίστρια» του Ιονέσκο στο Εθνικό.

Είχε τιμηθεί με το Έπαθλο Κοτοπούλη, και τον Μάιο του 2008 ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας την τίμησε με τον Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικα. 

Εφημερίδα τα ΝΕΑ, 12.09.2008