ΜΙΑ ΓΕΡΜΑΝΙΔΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΙΘΑΚΗΣ

Η Μαρία Μίλλερ-Βλησμά, μια πανέμορφη νεαρή γυναίκα, γίνεται η Μαρία Δημάδη της Ιθάκης, ο σωτήρας του νησιού στη χιτλερική κατοχή. Μια συμπατριώτισσα των Ναζί (ναι, σωστά διαβάσατε), γίνεται το μάτι και το αυτί του αντιστασιακού κινήματος στο νησί Μπαίνει στην Κομμαντατούρα σαν διερμηνέας και σαγηνεύει και τιθασεύει τα άγρια ένστικτα του  χιτλερικού διοικητή στο Βαθύ. Λέγεται ότι τον έπεισε κάποτε να αφήσει  ξεκλείδωτο το  παραθυράκι του κρατητηρίου  και να δραπετεύσουν δύο πατριώτες.

Η Μαρία  σύζυγος του ζωγράφου Ερρίκου Βλησμά (Μπάρλα) από το Βαθύ, γνωρίστηκε στην Αμερική με τον σύζυγό της το 1927, όταν η Μαρία ήταν 24 χρόνων και μετανάστευσε από τη Γερμανία. Επέστρεψαν στο Θιάκι το 1934.Υπήρξε εξαιρετική σύζυγος και μητέρα για τα τρία παιδιά της. 

Μέχρι το τέλος της ιταλικής κατοχής η Μαρία παρέμενε άγνωστη  στην ευρύτερη κοινωνία του νησιού. Δράση ανέλαβε με την άφιξη των συμπατριωτών της  κι έγινε η καλή Σαμαρείτισσα των Θιακών αντιστασιακών και όπως έλεγαν η Μαρία έσωσε πολλές φορές το Θιάκι. Το σθένος της, η καλοσύνη της και ο ηρωισμός της, έμειναν στη μνήμη των Θιακών, πολλά χρόνια μετά τον θάνατό της

Κάποια μέρα, μετά την ήττα των Ιταλών  στην Κεφαλονιά, Γερμανοί στρατιώτες φτάνουν στο Θιάκι, περαστικοί για το Αγρίνιο. Με βάναυσο τρόπο και επιμονή  προσπαθούν ν΄ αποσπάσουν πληροφορίες από τους  κατοίκους για τους Ιταλούς  που είχαν διαφύγει από την Κεφαλονιά και βρίσκονται κρυμμένοι στο Θιάκι. Μάταια ο τότε Δήμαρχος Επαμεινώντας Δόβας (Καλήρος) προσπαθεί να τους πείσει ότι δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Οι Γερμανοί απειλούν  με συλλήψεις. Τότε επεμβαίνει η Μαρία και λέει στο Γερμανό ότι κι αυτή είναι Γερμανίδα και αγαπάει τη Χώρα της, ότι ο κόσμος του Θιακιού είναι φιλήσυχος και είχε περάσει πολλά από τους Ιταλούς. Για να τον πείσει εντέλει, του αναφέρει ότι Θιακοί πρόσφατα είχαν περισυλλέξει  γερμανούς  νεκρούς και τραυματίες που επέβαιναν σε τέσσερα μεταγωγικά που είχαν βυθιστεί από συμμαχικά υποβρύχια μεταξύ Λευκάδας και Ιθάκης. Συμπλήρωσε ότι τους νεκρούς τους έθαψαν στο κοιμητήριο της πόλης και τους τραυματίες τους φρόντισαν μέχρι που τους παρέλαβαν συμπατριώτες τους. Ο νεαρός ναζί πείστηκε από τα λεγόμενά της και αναχώρησαν  ανταλλάσσοντας χειραψίες με τη Μαρία και τον Δήμαρχο. Η ηρωίδα μας με τον ερχομό 10-12 ανδρών στο νησί μετά το συμβάν αυτό, τους εξυπηρετεί σαν διερμηνέας. Μπαινοβγαίνει στην Κομμαντατούρα, ακούει βλέπει και μέσω ενός έμπιστου συνδέσμου της – του ίδιου του άντρα της-κρατά ενήμερη την ηγεσία  της Αντίστασης για τις προθέσεις του εχθρού. Αποτρέπει εκτελέσεις αγωνιστών, εκλιπαρεί για  αποφυλακίσεις συλληφθέντων και όλα αυτά με ευστροφία, πειθώ και μαεστρία. Είχε αποσπάσει την πλήρη εμπιστοσύνη του επικεφαλής της φρουράς.

Κάποτε είχαν συλλάβει έξι άντρες από το Βαθύ και το Περαχώρι για αντιστασιακή δράση. Τους πήγαιναν στην φυλακή  της Κεφαλονιάς. Η Μαρία φοβήθηκε, ότι δεν θα έφταναν ζωντανοί στην Κεφαλονιά και επιβιβάστηκε μαζί τους στη βάρκα, συνοδεύοντάς τους μέχρι τη Σάμη, όπου και τους παράδωσε η ίδια στους Γερμανούς, αφού την διαβεβαίωσαν ότι θα οδηγηθούν σίγουρα στις φυλακές.

Η μεγαλύτερη όμως προσφορά της Μαρίας  στο κατεχόμενο νησί, ήταν να αποτρέψει τη συγκρότηση Ταγμάτων Ασφαλείας. Πράγματι ειδοποιώντας έγκαιρα την οργάνωση για τις προθέσεις ορισμένων-ελαχίστων είναι η αλήθεια-να οπλιστούν από τους κατακτητές, η αξιοθαύμαστη αυτή γυναίκα έσωσε την Ιθάκη από τα δεινά ενός εμφυλίου σπαραγμού. Γι΄ αυτό οι Γερμανοί, ανήμποροι να βρουν ντόπιους συνεργάτες στο νησί μας , φέρνουν τέτοιους από την Κεφαλονιά, την Λευκάδα και την Αιτωλοακαρνανία.

Μετά την αποχώρηση  των Γερμανών από την Ιθάκη το Σεπτέμβρη του 1944, σε σύντομο χρονικό διάστημα η καρδιά της Μαρίας Βλησμά σταμάτησε να κτυπά, ύστερα από πολυήμερη αρρώστια στο Βαθύ. Ήταν μόλις 42 χρόνων. Κανένας δεν πίστεψε ότι η ηρωίδα πέθανε από φυσικό θάνατο. Όλοι ήταν βέβαιοι ότι δολοφονήθηκε  με δηλητήριο από τους Γερμανούς, έχοντας αντιληφθεί  τον πραγματικό ρόλο της. Γεγονός αδιαμφισβήτητο είναι ότι η Μαρία Βλησμά θυσιάστηκε για την λευτεριά της δεύτερης πατρίδας της.

Από το βιβλίο «Στην Ιθάκη της Αντίστασης» 1994, του Λευτέρη Ελευθεράτου

Αναμνηστική φωτογραφία είναι απο το γάμο της στη Νέα Υόρκη το 1929. (Διακρίνεται καθιστή στη δεύτερη σειρά στο μέσον, αρχείο Τηλέμαχου Καραβία)