Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΤΟΥ ΠΑΛΜΟΥ ΣΤΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ

Ο κινηματογράφος του Κώστα Πάλμου με την ονομασία «Σινέ Πάλμιον» βρισκόταν στην κεντρική πλατεία και μου άφησε τις γλυκύτερες αναμνήσεις στις δεκαετίες ΄50 και ΄60. Δεν ξέρω πως βρέθηκε στη πόλη μας ο συμπαθέστατος Ιθακήσιος (από την Ιθάκη καταγόταν ), αλλά γεγονός είναι ότι το «Σινέ Πάλμιον» υπήρξε μια όμορφη «γωνία» για μικρούς και μεγάλους, λάτρεις του σινεμά, χειμώνα και καλοκαίρι.

Πέρασα αξέχαστες στιγμές στη σκοτεινή του αίθουσα τόσο σαν μαθητής παράνομα, όσο και αργότερα μεγαλώνοντας. Ταυτίστηκα τόσο πολύ με τους ήρωες των ταινιών που έβλεπα, μαγεύτηκα αφάνταστα απ΄ τους ρόλους τους, που κάποτε σκέφτηκα σοβαρά (ίσως και άλλοι σαν εμένα) να γίνω ηθοποιός.

Τελικά δεν έγινα, αλλά η αγάπη μου για τον κινηματογράφο ασκούσε μέσα μου μια ακατανίκητη γοητεία, κάτι που το καταλάβαινε τότε και ο ίδιος ο Παλμός που πολλές φορές, όταν δεν συγκέντρωνα ολόκληρο το εισιτήριο, μ΄ έβαζε μέσα με λιγότερα χρήματα…

Προτιμούσα σχεδόν πάντα τη βραδινή παράσταση, γιατί είχε λιγότερη κόσμο και ο ίδιος αισθανόμουνα βασιλιάς, έχοντας απέναντι μου τη βασίλισσά μου, τη λεύκη οθόνη. Θυμάμαι, έπαιζε καλά για την εποχή εκείνη έργα το «Πάλμιον» και όλοι οι Μεσολογγίτες αγαπούσαν τον κυρ Κώστα που ήταν σοβαρός και αξιοπρεπείς, καθώς την σύζυγο του και τα παιδιά του που τον βοηθούσαν , όπως και τον μηχανικό τον Χρήστο Κρεμμύδα.

Τι έργα είχαμε δει που μας είχαν καθηλώσει και ποιο να πρωτοθυμηθώ; Όλα με είχαν συναρπάσει και με μετέφεραν σε άλλους κόσμους. Λάτρεψα τόσο πολύ τους παλιούς ηθοποιούς, άνδρες και γυναίκες, που δεν ήξερα πως να αντιδρλασω μόλις τελείωνε το έργο και τραβούσα για το σπίτι μου με περίεργα συναισθήματα. Ή μήπως θα ξεχάσω τα Κυριακάτικα Σινεάκ- αψηφώντας τις χειμωνιάτικες λιακάδες – για τη δίωρη μαγεία στην αίθουσα του «Πάλμιον»;

Σ΄ αυτές τις πρωινές παραστάσεις το ακροατήριο απαρτιζόταν περισσότερο από παιδόκοσμο και γινόταν τόσο σαματάς που ο κυρ- Κώστας ψιλοθυμωμένος μας έλεγε με δυνατή φωνή: « Ή θα κάνετε ήσυχα και δεν θα φωνάζετε ή αμέσως διακόπτω τη προβολή». Αμέσως σιγή στο σινεμά, μέχρι όμως τη καινούργια γκάφα του …. Χονδρού και του Λιγνού και …φτου απ΄την αρχή η φασαρία!

Μεγάλη η νοσταλγία μου για το Σινέ- Πάλμιον, που δεν περιγράφεται με λόγια. Εξάλλου ο κινηματογράφος εκείνη την εποχή με το Χόλιγουντ να βρίσκεται στις δόξες του αλλά και τις άλλες Ευρωπαϊκές χώρες να παράγουν αξιόλογες ταινίες, ήταν αληθινή διασκέδαση και σημαντική διέξοδος από τις πληγές που είχε αφήσει τελειώνοντας ο δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος.

Σαν όνειρο ακόμα θυμάμαι και την ταράτσα πάνω απ΄τη παλιά Αγροτική Τράπεζα που την είχε κάνει θερινό σινεμά ο Πάνος Μανωλάτος. Εκεί είχα δει και τα τρία πρώτα μου έργα με ξεχωριστή θέση στη καρδιά μου τον «Αετό των Θαλασσών» με τον πασίγνωστο γυναικοκατακτητή Έρολ Φλυν, πρωταγωνιστή μιας ρομαντικής περιπέτειας αξέχαστης για μένα. Με το παλιό κινηματογράφο ήμουνα και εξακολουθώ να είμαι πολύ ερωτευμένος κι αυτό χάρις στο Σινέ- «Πάλμιον» και αργότερα στο Σινέ- «Ζαβέρδα».

Απόσπασμα από το βιβλίο: του Γιώργου Φωτεινού, «Οι αναμνήσεις ξαναγυρίζουν», 2005 (ΔΙΕΞΟΔΟΣ)

ΠΑΛΙΟΙ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΙ ΣΤΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ

Όσο πιο παλιά μπορώ να θυμάμαι, στο Μεσολόγγι γύρω στα 1930, λειτουργούσαν δύο θερινοί κινηματογράφοι. Ο ένας του Κώστα Ρήγα μέσα στην πόλη, επί της Λόρδου Βύρωνος, στο διάκενο που υπάρχει και σήμερα μεταξύ της οικίας Πλατανιώτη, άλλοτε και του γωνιακού καταστήματος νεωτερισμών του Σπύρου Μαλακάση (Βύρωνος – Ραζηκότσικα ) και άλλος του Γιάννη Αντωνόπουλου στο νότιο άκρο της πόλης δίπλα από την οικία Γιάννη Τρικούπη ( όπου σήμερα το Δημαρχείο ). Μας πήγαιναν οι γονείς μας πότε στο ένα και πότε στον άλλον, σε κωμωδίες του βωβού κινηματογράφου μέχρι το καλοκαίρι του 1932. Εδώ, από το 1979 άρχισε να λειτουργεί και η κινηματογραφική Λέσχη που ίδρυσε η Ακακία Κορδόση.

Δεν ξέρω αν ο Κώστας Ρήγας διέθετε και χειμερινή αίθουσα, αλλά ο Γιάννης Αντωνόπουλος διατηρούσε χειμερινό κινηματογράφο επί της Αθανασίου Ραζηκότσικα αριθ. 8 , η οποία κάποτε πέρασε στα χέρια του Πάνου Μανωλάτου και λειτουργούσε μέχρι τον χειμώνα 1941 προς ΄42, οπότε στεγάστηκε εδώ το θεατρικό συγκρότημα από το οποίο πέρασαν στη διάρκεια της κατοχής η Καλή Καλό, η Σπεράντζα Βρανά, ο Ζαζάς, το τρίο Μέμφις, το υπέροχο φωνητοχορευτικό ντουέτο Ρένα και Σταύρος και τόσοι άλλοι. Σ΄αυτή την αίθουσα του Αντωνόπουλου είχα δει λίγο πριν τον πόλεμο, το πολεμικό έργο « Πόρτ Άρθουρ » και ταινίες της γερμανικής Ούφα, την Κριστίνα Ζεντερμπάου.

Εδώ λοιπόν, ο Μανωλάτος το 1941 πρόβαλε ξανά και ξανά 3-4 ταινίες που του είχαν ξεμείνει (ανάμεσά τους το «Έγκλημα του Καίνιξμαρκ») από το θερινό κινηματογράφο της οδού Σπυρίδωνος Τρικούπη, αριστερά, εκεί όπου πριν από μερικά χρόνια ο Δήμος της πόλης διαμόρφωσε μια υπαίθρια κινηματογραφική σκηνή χωρίς ποτ’ε να λειτουργήσει (είναι γνωστό ότι τα θαύματα δεν ευδοκιμούν στον τόπο μας μετά την κατάρα του Μπέη – Μούτσου).

Το καλοκαίρι του ΄41, εάν όχι και νωρίτερα, ο Μανωλάτος είχε σ΄αυτόν εκεί το χώρο το θερινό του κινηματογράφο, ενώ για τον χειμωνιάτικο χρησιμοποιούσε προπολεμικά την ιδιόκτητη αίθουσα της οδού Δαμασκηνού 1 (και σ΄αυτή την αίθουσα έφερναν σπανίως τα σχολεία σε μαθητικές προβολές).

Το καλοκαίρι του ΄45, ο Μανωλάτος ανέβηκε στη ταράτσα της οδού Δαμασκηνού, ενώ στο θερινό της Σπ. Τρικούπη ήρθε και εγκαταστάθηκε ο Κώστας Πάλμος από την Ιθάκη, ένας σπουδαίος επιχειρηματίας, ο οποίος από την περίοδο 1945 – 46 άνοιξε την αίθουσα του Ντόντου Ντίνια επί της κεντρικής πλατείας (γωνία Επ. Δεληγιώργη) η οποία και λειτούργησε για πολλά χρόνια με την επωνυμία «Πάλμιον». Από κάποια θερινή περίοδο και μετά (και σίγουρα το καλοκαίρι του ΄48) ο Πάλμιος εγκατέστησε θερινό κινηματογράφο πίσω από το Δημαρχείο, εκεί όπου σήμερα είναι το κτίριο του ΟΤΕ.

Έτσι περίπου είχαν τα πράγματα μέχρι το Μάϊο του ΄52 που έφυγα για την Αθήνα. Το 1955 ή λίγο αργότερα εμφανίζεται στο χώρο των κινηματογραφικών αιθουσών ο Μήτσος Ζαβέρδας, με θερινό στην αρχή κινηματογράφο επί της Σπ. Τρικούπη, δεξιά αυτή τη φορά, λίγο πριν την Πυροσβεστική (σήμερα) σε έκταση που πριν από λίγο είχε επιχωματωθεί πάνω στη θάλασσα, που όλο και διωχνόταν από τις παλιές της ακτές.

Εδώ, γύρω στο ΄60 είδα τη «Φανή» (από το ομώνυμο έργο του Πανιόλ) με υπέροχους ηθοποιούς (Σάρλ Μπουαγιέ, στο ρόλο του Σεζάρ, Μωριίς Σεβαλιέ, στο ρόλο του Πανίς και την έξοχη Λέσλι Καρόν, στο ρόλο της Φανής).

Λίγο αργότερα έχτισε δικό του κινηματογράφο, χειμερινό και θερινό, στη γωνία Σπ. Μουστακλή και Μαυροκορδάτου, όπου σήμερα λειτουργει πολυκατάστημα.

Άλλος ένας χειμερινός κινηματογράφος λειτουργούσε στο κέντρο της πόλης μας στις δεκαετίες 1970 και 1980, αν όχι νωρίτερα. Πρόκειται για τον κινηματογράφο «ΑΛΕΞ» των αδελφών Αλεξανδρή, στο ισόγειο της ΝΔ γωνίας της κεντρικής πλατείας. Ο μηχανικός – χειριστής των μηχανών προβολής λεγόταν Κρεμμύδας και δεν είχε καμία σχέση με το επώνυμο Σκαρλάτος.

Θυμάται ο Σωτήρης Κωτσόπουλος ότι όταν ήταν να πάει κινηματογράφο το γυμνάσιο, ο Γυμνασιάρχης Παπαβασιλόπουλος ( λίγο πριν λίγο μετά το 1950 ) έβλεπε πρώτος την ταινία και αν υπήρχαν υπέρ το δέον τολμηρές, έλεγε στον Κρεμμύδα να βάζει το χέρι του μπροστά στο φακό και τότε ξεσηκώνονταν όλη η αίθουσα: « χασάπη ! χασάπη ! ».

Αυτή λίγο πολύ είναι η ιστορία του κινηματογράφου στο Μεσολόγγι, στο οποίο γυρίστηκαν και μερικές ταινίες, όπως «Η Λίμνη των Πόθων» με σπουδαίους ηθοποιούς, τα πρώτα πλάνα από τον «Θίασο» του Αγγελόπουλου, και αποσπασματικά ο «Λευτέρης Δημακόπουλος» του Χούρσογλου.

Άλλοι, μπορεί να θυμούνται περισσότερα ώστε να συμπληρώσουν ή και να διορθώσουν τυχόν αβλεψίες στα παραπάνω, αλλά να μην ξεχάσουμε και τον Δημήτρη Σκαρλάτο ή Κρεμμύδα, που ήταν χειριστής- μηχανικός των μηχανών προβολής των Γιάννη Αντωνόπουλου, Πάνου Μανωλάτου και Κώστα Πάλμου…

ΓΙΩΡΓΟΣ Ι. ΚΟΚΟΣΟΥΛΑΣ, ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

Μεσολογγίτικα Χρονικά, 23/02/2008