ΟΤΑΝ Η ΟΞΙΑ ΠΑΡΗΓΕ ΣΙΤΑΡΙ...

Η παρακάτω συμβολαιογραφική πράξη ήλθε στα χέρια μου από κάποιον πλειστηριασμό που έγινε προ καιρού στην Αθήνα.Η πράξη αυτή, που είναι πολύ ενδιαφέρουσα, έγινε στον συμβολαιογράφο Ιθάκης Βασίλειο Πεταλά του Κωνσταντίνου στις 25 Ιουνίου / 6 Ιουλίου 1846, μεταξύ του Θεοχάρη Δενδρινού του Κωνσταντίνου, ιδιοκτήτη του νησιού της Οξιάς, και του Ιωάννη Βλάχου του Αντωνίου, με σκοπό την ενοικίαση ενός μέρους του νησιού για βοσκή και καλλιέργεια.

Περίληψη: Ο Θεοχάρης Δενδρινός, που ενεργούσε για λογαριασμό του πατέρα του, Σπυρίδωνα, από το Περαχώρι, συμφώνησε με τον Ιωάννη Βλάχο να ενοικιάσει τα δύο τρίτα του νησιού και αυτός σε αντάλλαγμα έπρεπε να δίνει στον ιδιοκτήτη το ένα τρίτο από τη σπορά του σιταριού “της καλύτερης ποιότητας”, 14 περίπου κιλά από 60 λίτρες το βατζέλι. 70 λίτρες τυρί σφήνα, 40 λίτρες μαλλί προβιά καλής ποιότητας και 4 προβυζαστάρια κατσίκια και να πληρώνει του Δενδρινού 33 και 1/3 τάλαρα, τα οποία θα του δίνει σε δύο δόσεις. Την μία μετά από έξι μήνες και τα υπόλοιπα στον χρόνο επάνω. Μ’ εξαίρεση τα κατσίκια να τα δώσει το Πάσχα. Ο ενοικιαστής υποχρεούται ακόμη να μην κόβει ξύλα, να μην βάζει φωτιά και να μην βάλει περισσότερα από 10 αρσενικά

Γραφή: Το κείμενο είναι δυσανάγνωστο και κάποιες λέξεις δεν μπόρεσα να τις αποκρυπτογραφήσω. Επίσης σε πολλά σημεία είναι ασαφές. Ακόμη δεν μας δίνει την διάρκεια της συμφωνίας, πιστεύω όμως ότι θα ήταν για έναν χρόνο. Όμως το συμβόλαιο αυτό είναι ενδιαφέρον γιατί παρατηρεί κανείς τι προϊόντα γεωργικά και κτηνοτροφικά έτρεφε το νησί πριν από 150 χρόνια.

Στο κείμενο διατηρήθηκε η ορθογραφία του πρωτοτύπου.

6 th Classe Venti Ob.

Αντίγραφον

Συνβόλαιον ΟΞΑΣ

1846 Χιλίους οκτακοσίους σαράντα έξι Ιουνίου 25 είκοσι-πέντε 25 και 6 Ιουλίου Ε.Ν. Ιθάκης Χώρα ημέρα Τρίτη και εις τας 10 ώρας προ του μεσημερίου επαρησιάσθησαν εις το Νοταριάτο μου από το ένα μέρος ο κύριος Θεοχάρης Δενδρινός του κυρ. Σπυρίδωνος κάτοικος εις το Περαχώριον και ως επίτροπος του πατρός του κυρ. Σπυρίδωνος Δενδρινού πτέ Ιωάννη με επιτροπικήν Νοταριάλ πράξις Κυρίου Παναγιώτου Τρούπου Νοταρίου του Περαχωρίου γενομένη τας 25 εικοσιτέσσερας Μαρτίου, 5 πέντε Απριλίου τρέχοντος έτους αριθμός 120 και από το άλλο ο κύριος Ιωάννης Βλάχος πτέ Αντωνίου κάτοικος εδώ εις την Χώραν αμφότεροι καλά γνωστοί μου τα οποία μέρη εκθέτουν τα ακόλουθα:

Έχοντας ο άνω μελετημένος κύριος Σπυρίδων Δενδρινός πατήρ του ενεφάνει στου κυρ. Θεοχάρη ως ιδιοκτήται του το ολόκληρον νησίον της ΟΞΑΣ και κατά την εξουσίαν όπου του δίδει ο πατήρ του κυρ. Θεοχάρη με την άνω μελετημένην επιτροπικήν να ημπορεί το αυτό νησίον ναν το διευθύνει ως παχτοτής ως βούλεται. Εσυμφωνήθη με τον άνωθεν Βλάχο και από την σήμερον και όρων ταύτης του πάχτονος του αυτού Βλάχου τα δύο τρίτα του αυτού νησίου μένοντας το άλλο τρίτο δια τον κύρ. Δενδρινόν με συμφωνίαν να δίδει ο Βλάχος του Δενδρινού διά πάχτο επάνω εις τον χρόνο δια τα δύο τρίτα του νησιού γέννημα από εκείνο όπου γίνει εις το αυτό νησί της καλυτέρας ποιότητος κιλά δεκατέσσερα Νο.14 περί εξήκοντα Νο.60 λίτρες το βατζέλι τυρί σφίνα λίτρες εβδομήντα Νο 70 μαλλιά πρόβεια καλής ποιότητας λίτρες σαράντα Νο 40 προβιζαστάρια τέσσερα Νο 4 κατζίκια εις τάλαρα δίστηλα τριάντα τρία και ένα τρίτο Νο. ταλ. 33 και 1/3. Τα μεν τάλαρα θέλει τα δώσει εις δύο δόσεις τα ήμισα εις έξι μήνας από την σήμερον και τα άλλα ήμισα εις τον χρόνον επάνω, το μεν γέννημα, τυρί, μαλλιά και προβιζαστάρια θέλει τα δώσει εις τον καιρόν όπου τελειώσει ο χρόνος εξόν τα κατζίκια θέλει τα δώσει πρωτύτερα ήγουν τη Λαμπρή χωρίς να διαιρείται το αυτό νησί αλλά τα τρία μερίδια θέλει είναι ενωμένα όπου το εν τρίτον θέλει είναι διπλό μεριασμόν του ιδιοκτήτου Δενδρινού χωρίς να ημπορεί ο παχτοτής Βλάχος να κόβει ξύλα εις τας …… δέντρων ούτε να ημπορούν να ρίχνουν φωτιά επάνω εις το αυτό νησί μην ημπορόντας ο Βλάχος σαν έχει περισσότερα γρίμικα απάνω εις το αυτό νησί από δέκα κεφάλια αρσενικά και ετούτα έως την περίοδον της μεγάλης απόκριες και εκείθενε και εάν δεν θέλει έχει πλέον από τα αυτά ζώα επάνω εις το αυτό νησί με υπόσχεσην του Βλάχου ό,τι ζημίαν ήθελε προξενήσουν τα αυτά γρίμικα εις τέτοιες σπαρτι(ές;) να αποκρίνεται εις κάθε ζημίαν ως απερασμένος όπου είναι ο χρόνος θέλει μένει ελεύθερον το αυτό νησί δια τον κύρ. Δενδρινόν. Επειδή με επαρεκάλεσαν και έγραψα ενώπιον των οποίων και γνωστών μου μαρτύρων κυρ. Κωνσταντίνου Δρακούλη του Ιακώβου και Γερασίμου Δεδομένικου πτε Γεωργίου κάτοικοι εδώ εις την Χώραν εγγράφως να έχουν συγνώμην κατά τον Νόμον και αφού ανέγνωσα το παρόν υπογράφεται παρά του κυρ. Θεοχάρη ο δε Βλάχος λέγει ότι δεν ηξέρει να γράψει υπό μαρτυρίας

Θεοχάρης Δενδρινός βεβαιώνω

Κωσταντίνος Ιακ. Δρακούλης μαρτυρώ

Γεράσιμος Δεδομένικος μαρτυρώ

Βασίλειος Πεταλάς πτε Κωνσταντίνου Νοτάριος της Χώρας Ιθάκης

Τη 12/24 δώδεκα εικοσιτέσσαρες

Ιουλίου ασηκώθει το παρόν αντίγραφον

Διά τον κύρ. Κωστ. Ανδρέαν Δενδρινόν πτέ Στεφάνου

Ο άνωθεν Νοτάριος

Βασίλειος Πεταλάς πτε Κωνσταντίνου

Γλωσσάρι

πάχτο: ενοίκιο.

βατζέλι: έκταση γης που μπορεί να παράγει περίπου 35 λίτρες σιτάρι.

προβυζαστάρια: νεαρά ζώα.

γρίμικα: άγρια κατσίκια..

ΝΙΚΟΣ ΣΤ. ΒΛΑΣΣΟΠΟΥΛΟΣ

(Φωτογραφία Σπύρου Μελετζή απο μεταφορά σιταριού στην Ιθάκη, απο αρχείο Τηλέμαχου Καραβία)