Ο ΗΘΟΠΟΙΟΣ ΚΑΙ ΘΙΑΣΑΡΧΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΛΕΚΑΤΣΑΣ

Ο Ιθακήσιος ηθοποιός Νικόλαος Λεκατσάς (Ιθάκη 1847 - Νέα Υόρκη 1913), θεωρείται από τους αναμορφωτές του Ελληνικού θεάτρου. Πολύ γνωστός στην εποχή του είχε δικό του θίασο που γύριζε για παραστάσεις όλη την Ελλάδα και αργότερα και στις ΗΠΑ στην ελληνική κοινότητα. Ξεκίνησε τη καριέρα του σαν Βικτοριανός ηθοποιός στην Αγγλία έπειτα στην Ελλάδα και τέλος στις ΗΠΑ όπου και πέθανε. Στην Ελλάδα απέκτησε φήμη βιρτουόζου ηθοποιού, η παρακολούθηση της παράστασης του, όπως σχολίασε ο τύπος της εποχής, θεωρούνταν ύψιστη καλλιτεχνική απόλαυση. Έπαιζε κυρίως έργα του Σαίξπηρ στα οποία έκανε επεμβάσεις προσαρμόζοντας τα είτε κόβοντας ολόκληρες σκηνές που ήταν το πιο συνηθισμένο ή επεμβαίνοντας στους διαλόγους.

Ο Λεκατσάς έμεινε ορφανός από πολύ μικρή ηλικία και τον υιοθέτησε ένας Άγγλος πλοίαρχος με τον οποίο βρέθηκε στο Λονδίνο. Σπούδασε θεολογία και προοριζόταν για ιερέας αλλά τον κέρδισε το θέατρο και έτσι φοίτησε στην δραματική σχολή του Φιρμ. Τελειώνοντας στην σχολή ξεκίνησε το 1869 να παίζει σε διάφορα θέατρα και το 1870 στο περίφημο στην εποχή θέατρο του Κέμπριτζ και σε θέατρα των μεγάλων πόλεων της Βρετανίας φτάνοντας μέχρι την θέση του θιασάρχη. Στην Βρετανία δεν μπόρεσε να συνεχίσει την καριέρα του αντιμετωπίζοντας προβλήματα λόγω της καταγωγής του, που δεν ήταν Άγγλος και της ξενικής προφοράς του, παρόλα αυτά έπαιξε σε μεγάλα θέατρα της εποχής και συνεργάστηκε με τους μεγαλύτερους ηθοποιούς. Το 1877 μετά την αποτυχία του σαν θιασάρχης στο θέατρο της Γκλασκώβης και τις οικονομικές δυσκολίες που αντιμετώπισε δεν του επέτρεψαν να συνεχίσει τις καλλιτεχνικές του δραστηριότητες.

 Ο Λεκατσάς στο ρόλο του Αμλετ

Το 1881 επέστρεψε στην Ελλάδα όπου διορίστηκε καθηγητής στο ωδείο και έδωσε την πρώτη του παράσταση, Άμλετ, στα αγγλικά επειδή όπως αναφέρεται δεν θυμόταν καλά τα ελληνικά. Από το 1882 με δικό του θίασο ποια γύριζε όλη την Ελλάδα δίνοντας παραστάσεις. Αναφέρεται το 1882 πρώτος από όλους τους Έλληνες ηθοποιούς κι πολύ ευγενικός σαν χαρακτήρας, σε παράσταση στην Πάτρα επειδή τα έσοδα ήταν λίγα έδωσε όσα χρήματα είχε αγοράζοντας εισιτήρια για να επιστρέψουν ατμοπλοϊκός οι γυναίκες του θιάσου και όσοι είχαν μείνει απένταροι τους συνόδεψε επιστρέφοντας με τα πόδια στην Αθήνα μαζί τους. Επιστρέφοντας στην Αθήνα και γνωρίζοντας αυτό το περιστατικό τον βοήθησε ο Μιχαήλ Μελάς. Μεγάλη κόντρα είχε αναπτυχθεί ανάμεσα στους θιάσους του Λεκατσά και του Ταβουλάρη σε σημείο όπου έδιναν παραστάσεις στην ίδια πόλη την ίδια περίοδο ή ακόμα και την ίδια μέρα. Αποκορύφωμα αυτής της κόντρας ήταν το 1884 όταν στην Σμύρνη οι δύο θίασοι έπαιξαν την ίδια μέρα το ίδιο θεατρικό έργο, τον Άμλετ.

Αργότερα συνέχισε τις παραστάσεις στην Αθήνα ανεβάζοντας έργα του Σαίξπηρ με επιτυχία. Το Μάρτιο του 1909, πηγαίνει στην Αμερική όπου ήδη έχει πάει και ο Ταβουλάρης, με σκοπό την αποτυχημένη, σύσταση ελληνικού Θεάτρου. Επιχειρεί περιοδεία αλλά χάνονται τα ίχνη του, κάποιοι ομογενείς τον ανακαλύπτουν στη Φιλαδέλφεια τρία χρόνια αργότερα άρρωστο και εξαντλημένο, και την επόμενη χρονιά το 1913 πέθανε και κηδεύτηκε με έρανο.

Σύζυγος του ήταν η Αικατερίνη Λεκατσά επίσης ηθοποιός. 

Για τον Νίκο Λεκατσά και την ζωή του έχει γραφτεί βιβλίο από τον Ανδρέα Δημητριάδη με τίτλο «ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΛΕΚΑΤΣΑΣ, ΣΑΙΞΠΗΡΙΣΤΗΣ ΑΛΛΑ ΠΕΡΙΤΤΟΣ».