Ο ΜΑΓΙΚΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΓΡΑΜΜΟΦΩΝΟΥ ΚΑΙ ΛΑΤΕΡΝΑΣ ΣΤΟ ΝΑΥΤΙΚΟ - ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΙΘΑΚΗΣ

Στο Ναυτικό – Λαογραφικό Μουσείο Ιθάκης ΝΠΔΔ που ιδρύθηκε στις αρχές του 1998 στεγάζονται μεταξύ των άλλων γραμμόφωνα από το 1890 έως τις μέρες μας (κάποιος μπορεί να διακρίνει την εξέλιξη του γραμμοφώνου) δωρεά του Ιθακήσιου Νάρκισσου Ραυτόπουλου. Όταν διάβασε ο κ. Ραυτόπουλος στην τοπική εφημερίδα «Τα Νέα της Ιθάκης» το άρθρο με τον τίτλο «Τα γραμμόφωνα επιστρέφουν στην Ιθάκη» και που συγκεκριμένα αναφερόταν σε μια έκθεση γραμμοφώνων που διοργανώθηκε στην Δημοτική Πινακοθήκη σκέφτηκε ότι ήταν μια ευκαιρία να αξιοποιηθεί η επιθυμία του να ευεργετήσει με κάπιο τρόπο το νησί του.


 Έτσι ήρθε σε επαφή με τον τότε Δήμαρχο Ιθάκης κ. Τηλέμαχο Καραβία και πρόεδρο του Λαογραφικού Μουσείου, συναντήθηκαν στην Ιθάκη και τακτοποίησαν το ζήτημα της δωρεάς. Ο ίδιος δε ανέλαβε τα έξοδα μεταφορά τους (16 τον αριθμό και μία λατέρνα), αλλά και την συναρμολόγηση και επιμέλεια της έκθεσής τους στη συνέχεια. Τα υπόλοιπα αποφάσισε να τα πουλήσει, αφού τα παιδιά του «δεν διαθέτουν την πείρα και τον ζήλο» αλλά όπως λέει ο ίδιος «δεν υπάρχει πλέον ρομαντισμός».

Ο Νάρκισσος Ραυτόπουλος γεννήθηκε στο χωριό Κολιερή της Ιθάκης, δευτερότοκος γιός του Σπύρου και της Χαρίκλειας. Μετανάστευσε στην Αυστραλία το 1934, σε ηλικία 12 ετών, μαζί με την μητέρα του, τον αδερφό του, τον αείμνηστο Στάθη και την αδερφή του Λούλα (Αναγνώστου). Ο παππούς του Στάθης ήταν ήδη στους Αντίποδες από το 1895. Η πρώτη στάση της οικογένειας ήταν η Μιλτζούρα όπου ο πατέρας του διατηρούσε εστιατόριο, ενώ μετακόμισαν στην Μελβούρνη το 1939.

Το χόμπι του γραμμόφωνου άρχισε ήδη από την άφιξή του στην Αυστραλία, όπου ο πατέρας τους, του είχε αναθέσει την ψυχαγωγία των θαμώνων με ένα παλιό γραμμόφωνο και μερικούς δίσκους. Τελικά το γραμμόφωνο αυτό το πήρε μαζί του στην Μελβούρνη.

Πολλά τα μουσικά όργανα στο σπίτι του Νάρκισσου, αλλά κυριαρχεί το γραμμόφωνο, που το βλέπουμε σαν έπιπλο, ή σαν αντίκα και στ’ αλήθεια η μουσική του και ο ήχος του, συγκινεί τον ακροατή. Είναι μια σπάνια συλλογή πολλών ετών που άρχισε με μεράκι, από τα παιδικά του χρόνια και εξελίχθηκε σε πάθος.

Η συλλογή αυτή θεωρείται, από ειδικούς, ως σπάνια και μοναδική στο είδος της, λόγω που συγκεντρώνει μοναδικά κομμάτια και μοντέλα, από τότε δηλαδή που δημιουργήθηκε η εταιρία γραμμοφώνων «EDISON» στις αρχές του 1890.

Αρκετά από αυτά έχουν αγοραστεί σε πλειστηριασμούς. Άλλα από ιδιώτες και άλλα μετανάστευσαν από την γενέτειρα Ιθάκη, Κύπρο και άλλα μέρη της Ελλάδας.

Μερικά αντιπροσωπεύουν μια ολόκληρη εποχή και άλλα μια ολόκληρη ιστορία. Η δε προέλευσή τους ποικίλη από αντίκες παλιών αρχοντικών ή πεταμένα στα άχρηστα σπιτιών ή εστιατορίων.

Εκατοντάδες τα γραμμόφωνα σε διάφορα σχέδια και μεγέθη. Άλλα με ξύλο και άλλα με τσίγκινο χωνί. Αμέτρητοι οι δίσκοι, από σίδερο 78 και 45 στροφών. Γραμμόφωνα με κύλινδρο, γραμμόφωνα σε έπιπλο τραπεζιού και άλλα πολλά. Επίσης μια μεγάλη συλλογή από βελόνες, σε κλειστά ακόμα πακέτα, μπορεί και η μεγαλύτερη συλλογή στο κόσμο, ανεκτίμητης αξίας.

Αρκετές λατέρνες, στολισμένες με τον παραδοσιακό τρόπο, που σου θυμίζουν τα παλιά ασπρόμαυρα έργα του Ελληνικού Κινηματογράφου, που έδειχναν τις φτωχογειτονιές, που η μόνη τους διασκέδαση ήταν η λατέρνα.

Σήμερα μέρος αυτής της μοναδικής συλλογής κοσμεί τον επάνω όροφο του Ναυτικού -Λαογραφικού Μουσείου Ιθάκης, όλα λειτουργούν και αποτελούν την πιο ολοκληρωμένη του συλλογή.

Να ευχαριστήσουμε και δημόσια τον κ. Νάρκισσο Ραυτόπουλο για την προσφορά του αυτή και προτρέπουμε όσους Ιθακήσιους ή και φίλους της Ιθάκης, εάν διαθέτουν κάποιο παλιό αντικείμενο που ενδιαφέρει τις συλλογές του Μουσείου να το παραχωρήσουν είτε καθ’ ολοκληρία, είτε επί δανεισμό για το καλύτερο εμπλουτισμό του.

ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ ΚΑΡΑΒΙΑΣ